Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα tomanifesto.gr, 25.01.2023
Αυτή την εβδομάδα ο Economist μας προειδοποιεί για το, πιθανό, τέλος της παγκοσμιοποίησης: Με ευθύνη των ΗΠΑ, το μοντέλο του «ανοιχτού» εμπορίου που επικράτησε στον κόσμο μετά τον ΒΠΠ αντικαθίσταται από κρατικές επιχορηγήσεις που όμως απαιτούν τοπικότητα. Δηλαδή, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρηματοδοτεί σήμερα με τεράστια κονδύλια τη βιομηχανία της, με απαραίτητη προϋπόθεση τα εργοστάσια να μείνουν στο έδαφός τους. Αυτό το κάνει και επειδή θέλει να διατηρήσει το τεχνολογικό προβάδισμα αλλά και για να ενισχύσει την τοπική της αγορά.
Με άλλα λόγια, η Αμερική κάνει ό,τι και η Κίνα εδώ και χρόνια, συγκεντρώνει δηλαδή στο έδαφός της την κρίσιμη γι αυτήν παραγωγή, επιδιώκοντας «αυτάρκεια». Από την άλλη μεριά, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εδώ και λίγα χρόνια δήλωσε ότι επιδιώκει την «ψηφιακή αυτάρκεια» (κάτι ομολογουμένως δύσκολο, αφού όλοι οι μεγάλοι παίκτες του ίντερνετ εδρεύουν αλλού). Επίσης, Κράτη-Μέλη όπως η Γερμανία και η Γαλλία, που ήδη ανησυχούν για τις επιδοτήσεις των ΗΠΑ (επειδή, αυτομάτως, βλάπτουν τις δικές τους εξαγωγές), επιδιώκουν ευρωπαϊκά κονδύλια να διατεθούν για τον ίδιο ακριβώς σκοπό.
Που οδηγούν όλα τα παραπάνω; Σε έναν πιο «κλειστό» κόσμο, όπου καθένας περιχαρακώνεται εντός των συνόρων του. Είναι καλό ή κακό αυτό; Απάντηση δεν υπάρχει – καθένας κρίνει ανάλογα με τις πολιτικές του πεποιθήσεις και την προσωπικότητά του. Αυτό όμως που μένει είναι η νέα κατάσταση που διαμορφώνεται: σε ένα παγκόσμιο τοπίο εσωστρεφές, καθένας αρχίζει να μετράει φίλους και συμμάχους και να χαρακτηρίζει αντίπαλους και εχθρούς. Πρόκειται για ένα περιβάλλον μεγάλων προκλήσεων και ίσως και μεγάλων ευκαιριών, του οποίου η διαχείριση απαιτεί σοβαρή (και αυτοδύναμη) ηγεσία.