Personalised AI ή απλά λιγότερη Τεχνητή Νοημοσύνη;

Δημοσιεύθηκε στο AI Report, Απογευματινή της Κυριακής, 26 Οκτωβρίου 2025

Αν κανείς ήθελε να συνοψίσει τις εξελίξεις του Καλοκαιριού στην Τεχνητή Νοημοσύνη ίσως να διέκρινε δύο τάσεις: Αφενός τα μεγάλα LLM μοντέλα έκαναν διαθέσιμους agents για συγκεκριμένες εργασίες και περισσότερο «προσωποποιημένη» επικοινωνία. Αφετέρου, τα πακέτα λογισμικού που ήδη χρησιμοποιούμε, και που επιθυμούν να συνεχίσουμε να τα χρησιμοποιούμε, όλα ανέπτυξαν εσωτερικές λειτουργίες Τεχνητής Νοημοσύνης για να διευκολύνουν τη χρήση τους.

Το ανταγωνιστικό παιχνίδι είναι εύκολο να το καταλάβει κανείς (και άλλωστε έχει αναλυθεί επαρκώς στον διεθνή οικονομικό Τύπο): Τα μεγάλα LLM είναι πολύ «βαριά» και ίσως όχι τόσο κατάλληλα για συγκεκριμένες, επικεντρωμένες εργασίες, επομένως απαιτείται κάτι μικρότερο, οικονομικότερο και, ενδεχομένως, αποτελεσματικότερο. Από την άλλη μεριά, οι κατασκευαστές λογισμικού, όσο εξειδικευμένο και αν είναι αυτό, βλέπουν τα προϊόντα τους να κινδυνεύουν από τη χρήση των μεγάλων LLM εργαλείων, τα οποία, υπό προϋποθέσεις, μπορούν να τα αντικαταστήσουν στο workflow συγκεκριμένων χρηστών. Με τις στρατηγικές της αποφάσεις κάθε μια κατηγορία μετακινήθηκε προς την άλλη, εντείνοντας τον ανταγωνισμό που έτσι ή αλλιώς θα ήταν αναπόφευκτος.

Όπως είπαμε, τα παραπάνω έχουν ήδη αναλυθεί – και με καλύτερο, πιθανότατα, τρόπο. Αυτό που ίσως δεν έχει τραβήξει τόσο την προσοχή είναι η πλευρά του ίδιου του χρήστη – όχι του εταιρικού χρήστη αλλά του μεμονωμένου, δηλαδή του πολίτη. Τι σημαίνουν όλες αυτές οι αλλαγές γι αυτόν;

Όπως έχω ήδη αναφέρει, ο χρήστης (αν πρόκειται ποτέ να έχει ρόλο στην Τεχνητή Νοημοσύνη) πρέπει να αποκτήσει δικαιώματα – κυρίως, στην εξατομικευμένη Τεχνητή Νοημοσύνη (αυτό ήταν άλλωστε το αντικείμενο του προηγούμενου σημειώματος σε αυτό εδώ το περιοδικό). Με άλλα λόγια, δεν ενδιαφέρει τον εξατομικευμένο χρήστη να «μιλά» στην «γενικευμένη» Siri ή στο ChatGPT όλου του πλανήτη. Απαιτείται να έχουμε, να διαμορφώσουμε, καθένας από εμάς το δικό μας μοντέλο Τεχνητής Νοημοσύνης. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να έχουμε δικαιώματα και υποχρεώσεις (και, ενδεχομένως, επιτέλους να την κάνουμε να δουλέψει αποτελεσματικότερα για λογαριασμό μας).

Σε αυτό το πλαίσιο, οι AI agents και τα εξατομικευμένα μοντέλα των LLMs (είτε λέγονται projects είτε οτιδήποτε άλλο) αποτελούν βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Στο ίδιο άλλωστε πλαίσιο βελτιώθηκαν και οι λειτουργίες προστασίας των προσωπικών μας δεδομένων: πλέον υπάρχει η επιλογή τα LLM μοντέλα να μην «θυμούνται» τους διαλόγους μας. Όλα αυτά κινούνται στην, σωστή, κατεύθυνση της εξατομίκευσης, του individualized AI. Φυσικά, για την ώρα ο ομφάλιος λώρος με το κεντρικό σύστημα δεν κόβεται: η επεξεργασία εξακολουθεί να γίνεται εξ αποστάσεως, στους servers του κατασκευαστή (και επιπλέον, όποιοι από εμάς επιλέξουμε η AI εφαρμογή μας να μην «θυμάται» τους διαλόγους μας θυσιάζουμε σημαντική λειτουργικότητα στον βωμό της προστασίας των δικαιωμάτων μας).

Από την άλλη μεριά, η ενσωμάτωση Τεχνητής Νοημοσύνης στο λογισμικό που ήδη χρησιμοποιούμε ελάχιστα επηρεάζει τη γενική εικόνα: για όσο καιρό συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε software-as-a-service εφαρμογές θα παραμένουμε εξαρτημένοι από τους κατασκευαστές λογισμικού και τους, απομακρυσμένους, servers τους.

Άλλαξε κάτι, επομένως; Ναι, αν κανείς λάβει υπόψη του την κάπως περισσότερο εξατομικευμένη Τεχνητή Νοημοσύνη που πλέον είναι διαθέσιμη. Όχι, αν κανείς δει τη μεγαλύτερη εικόνα, αυτή της απομακρυσμένης επεξεργασίας των δεδομένων μας, στους servers των κατασκευαστών. Όπως έχω ξαναπεί, αυτή είναι μια, επιχειρηματική, απόφαση που ούτε αυτονόητη ούτε επωφελής (για εμάς και την Ευρώπη εν γένει) είναι. Μέχρι κάτι να αλλάξει ουσιαστικά, μέχρι να επιστρέψει η επεξεργασία στους υπολογιστές μας και εντός των συνόρων της Ευρώπης, θα παραμένουμε εξαρτημένοι (τεχνολογικά, οικονομικά και, τελικά, κοινωνικά) από τρίτους – με ό,τι αυτό συνεπάγεται.