Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα tomanifesto.gr, 7.11.2023
Αφορμή για το σημερινό σημείωμα είναι ένα πρόσφατο εύρημα του Economist. Αρχικά το περιοδικό μέτρησε τις τάσεις στα social media για την .σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς. Εκεί διαπίστωσε ότι, ενώ στην αρχή οι αντιδράσεις ήταν αναφανδόν υπέρ του Ισραήλ, σύντομα η συνολική εικόνα άλλαξε και πλέον οι αντιδράσεις είναι υπέρ της Χαμάς. (Η έρευνα έγινε σε ΗΠΑ και Αγγλία. Το περιοδικό λέει ότι έκανε αναγωγές ώστε να βγάλει γενικής ισχύος συμπεράσματα.) Στη συνέχεια ο Economist κοίταξε τις μετρήσεις της κοινής γνώμης στις ίδιες χώρες. Εκεί η υποστήριξη εξακολουθεί να είναι ξεκάθαρα υπέρ του Ισραήλ.
Τι συμβαίνει; Ο Economist επιχειρεί κάποιες εξηγήσεις, όπως ότι υποστηρίζουν τη Χαμάς τα δίκτυα που απευθύνονται σε μικρότερες ηλικίες, ενώ στο Facebook τα πράγματα είναι πιο ισορροπημένα. Όμως αυτό δεν απαντά στο βασικό ερώτημα, πως γίνεται η εικόνα στα social media να διαφέρει τόσο πολύ από την πραγματική.
Μια επιπλέον εξήγηση θα ήταν ότι τα τρόλς του αντιδυτικού μπλοκ (ακροδεξιοί και ακροαριστεροί) «έπιασαν δουλειά». Όπως είναι γνωστό, το αντιδυτικό μπλοκ δεν θα διστάσει να υποστηρίξει οτιδήποτε στρέφεται κατά της Δύσης και της δημοκρατίας. Δεν ενοχλείται να υποστηρίζει ταυτόχρονα θεοκρατικά καθεστώτα όπως του Ιράν, ολιγαρχικά καθεστώτα όπως της Ρωσίας ή της Κίνας, αλλά και ακραίους δικαιωματιστές στην Ευρώπη. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα, και ο σκοπός είναι να «πέσει» το δυτικό μοντέλο δημοκρατίας.
Όποια όμως και να είναι η εξήγηση γεγονός παραμένει ότι τα social media περιθωριοποιούνται. Απομακρύνονται από την κοινωνία, και γίνονται μια αρένα τρολς, bots και άλλων ακραίων φαινομένων. Να προβλέψει κανείς μέσω των τάσεων που εκφράζονται σε αυτά είναι αδύνατο. Πρόσφατα το διαπιστώσαμε άλλωστε στα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών τόσο σε Ελλάδα όσο και σε Τουρκία. Είναι άραγε όλα αυτά «ασθένειες της παιδικής ηλικίας» ή έχασε ο κόσμος το (σοβαρό) ενδιαφέρον του; Το μέλλον θα δείξει.