Δημοσιεύθηκε στο dEASY, 15.3.2010
Η σχετικά πρόσφατη περίπτωση με τον υφυπουργό-blogger που απασχόλησε τα ΜΜΕ επαναφέρει το ερώτημα αν η διατήρηση ιστολογίου είναι σκόπιμη, ή καν επιτρέπεται, σε δημόσια πρόσωπα. Ευθύς αμέσως διευκρινίζεται ότι ο όρος «δημόσια πρόσωπα» χρησιμοποιείται εδώ με την έννοια προσώπων που ασκούν δημόσια εξουσία (κυβερνητικές θέσεις, διαχείριση δημόσιου χρήματος κοκ.) και όχι με την έννοια των «επωνύμων» γενικώς προσώπων – οι τελευταίοι, ιδιαίτερα αν είναι, για παράδειγμα, καλλιτέχνες ή αθλητές ή επαγγελματίες πολιτικοί πολύ καλά κάνουν και διατηρούν ιστολόγιο (ακόμα και twitter, που λεει ο λόγος) αφού διευκολύνει την επικοινωνία με το κοινό τους.
Όσοι όμως ασκούν δημόσια εξουσία επιτρέπεται να κάνουν κάτι τέτοιο;
Για να απαντήσει κανείς στην ερώτηση αυτή πρέπει πρώτα ν’ απαντήσει τι είναι ένα ιστολόγιο. ΄Όχι βέβαια τι είναι ένα ιστολόγιο γενικά, αυτό είναι μια πάρα πολύ δύσκολη περίπτωση και χρειάζεται διακρίσεις και ειδική (ad hoc) εξέταση (βλ. και παλαιότερο σημείωμά μου σχετικά). Χρειάζεται ν’ απαντήσει τι είναι το συγκεκριμένο ιστολόγιο για τον συγκεκριμένο χρήστη.
Αν δηλαδή το ιστολόγιό του (ή και το twitter account του, εδώ μιλάμε γενικά για μέσα «κοινωνικής δικτύωσης», αν και υπόσχομαι επόμενο σημείωμα to tweet or not to tweet για πολιτικούς) χρησιμοποιεί ο, πλέον κυβερνητικός, πολιτικός ως χώρο στο ιντερνετ για να καταχωρεί τα δελτία τύπου του (που μάλιστα διατηρεί και ειδικός προς τούτο υπάλληλός του) τότε, υποθέτω, κανένα πρόβλημα από πολιτική ή και νομική άποψη αλλά ίσως οι επισκέπτες του blog του το βρουν κάπως «στεγνό» (αφού τα ίδια μαθαίνουν και δια στόματος κυβερνητικού εκπροσώπου).
Αν όμως το ιστολόγιό του χρησιμοποιεί ένας, εντός κυβερνήσεως, πολιτικός για την έκφραση των προσωπικών του απόψεων και συναισθημάτων (σύμφωνα δηλαδή με τον προορισμό ενός blog), τότε υπάρχει πρόβλημα. Αφενός οι απόψεις αυτές, όπως συνέβη πρόσφατα με τον υφυπουργό παιδείας, μπορεί να μην συμφωνούν με εκείνες της κυβέρνησης ή καν του προϊσταμένου του υπουργού και στην Ελλάδα δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι να διακρίνουμε μεταξύ «προσωπικού χώρου» και «δημόσιου χώρου» για το ίδιο άτομο (οι Γάλλοι λέγεται ότι είναι εξαιρετικοί σε αυτό). Αφετέρου, ενδέχεται να προκύψει και νομικό πρόβλημα – αν στο ιστολόγιό του ο blogger-υπουργός δώσει ακόμα και έμμεσα πληροφορίες εθνικής σημασίας που δεν προορίζονται να δημοσιευτούν και που όμως εκείνος αναφέρει επειδή επηρέασαν τον ίδιο ή τα συναισθήματά του, τότε δημιουργείται ένα θέμα ευθύνης. Χρειάζεται επομένως προσοχή.
Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση όπου ηθελημένα διατηρείται ιστολόγιο «παρεμβατικού» χαρακτήρα, από πολιτικό διορισμένο σε κυβερνητική θέση που όμως έχει άποψη όχι αναγκαστικά ίδια με εκείνον που τον διόρισε και που είναι προϊστάμενός του. Η περίπτωση αυτή είναι ειδική, απαιτεί ισορροπία και υποθέτω ότι όσοι την αναλάβουν θα αντιλαμβάνονται και τους κινδύνους και θα έχουν μεριμνήσει (ή σκοπίμως αγνοήσει) ειδικά.
Από τα παραπάνω προκύπτει, νομίζω, αβίαστα το συμπέρασμα ότι μόνο «θεσμικά» ιστολόγια επιτρέπονται υπό κανονικές συνθήκες σε κυβερνητικούς πολιτικούς. Θα πρόκειται δηλαδή για ιστολόγια με «στεγνή» πληροφορία, που θα διατηρούνται από επαγγελματίες και θα αναπαράγουν στην ουσία τα δελτία τύπου του αντίστοιχου κυβερνητικού οργανισμού. Υπεύθυνη επίσης στάση είναι και το «κατέβασμα» του ιστολογίου για όσο χρόνο ο συγκεκριμένος συντάκτης διατηρεί κυβερνητική θέση. Όμως αυτό το τελευταίο δεν το πολυ-επιτρέπει το σύγχρονο πολιτικό marketing: πράγματι, με όλα αυτά τα νέα μέσα «κοινωνικής δικτύωσης» τελικά κυρίως χαίρονται οι επαγγελματίες μαρκετίστες που βλέπουν μια νέα αγορά να γεννιέται σε καιρούς δύσκολους. Η, ψηφιακή, εικόνα των πολιτικών ποτέ δεν είχε μεγαλύτερη σημασία…