Δημοσιεύθηκε στο startupper.gr, 3.3.2020

Καλέ μου startupper τις ιστορίες αυτές τις σκέφτηκα παραπάνω από 2500 χρόνια πριν. Όμως, καλώς ή κακώς, ούτε η φύση ούτε οι άνθρωποι αλλάζουν. Νομίζω επομένως ότι ακόμα και σήμερα μπορεί να σου φανούν χρήσιμες. Απλά λίγη προσαρμογή χρειάζονται στις δικές σου συνθήκες. Εννοείται ότι οποιαδήποτε ομοιότητα με συγκεκριμένα πρόσωπα είναι τυχαία και σίγουρα μη ηθελημένη. Αν όμως οι καταστάσεις που σου αφηγούμαι κάτι σου θυμίζουν, τότε θα έχω πετύχει το στόχο μου.

Αυτή την εβδομάδα θα σου εξηγήσω γιατί οι κίνδυνοι και οι εχθροί που ήδη γνωρίζεις, και λιγότερο ή περισσότερο μπορείς να ελέγξεις, είναι προτιμότεροι από το άγνωστο εκεί έξω.

~

Η αλκυόνα είναι ένα πουλί που ζει κοντά στη θάλασσα. Επειδή φοβάται τους κυνηγούς γεννάει τα αυγά της σε απόκρημνους βράχους στην ακροθαλασσιά. Μια φορά που ήταν να γεννήσει έκανε τα μικρά της σ’ ένα θαλάσσιο βράχο. Κάποια στιγμή όμως η θάλασσα φουρτούνιασε, τα κύματα ανέβηκαν στη φωλιά κι έπνιξαν τους νεοσσούς. Μόλις γύρισε η αλκυόνα σκέφτηκε: «Αλίμονο μου η δύστυχη! Φυλαγόμουν από τη στεριά και τους ανθρώπους και κατέφυγα στη θάλασσα, που αποδείχτηκε πολύ πιο άπιστη.»

~

Πολλές φορές στη ζωή, ειδικά στην Ελλάδα, γκρινιάζουμε για τα προβλήματα που μας έχουν περικυκλώσει: το Δημόσιο αρνείται να κάνει εκείνα που οφείλει να κάνει, οι τράπεζες δεν δίνουν χρήματα, οι τηλεπικοινωνίες δεν λειτουργούν, όλα τα αεροδρόμια της χώρας είναι για κλάματα. Ακόμα και έξω από τον στενό κύκλο της επιχειρηματικότητας, η παιδεία και η υγεία έχουν παραδοθεί στην τύχη τους χωρίς σκοπό και κατεύθυνση, η ασφάλεια είναι άφαντη – η λίστα θα μπορούσε να καταλάβει όλο αυτό εδώ το κείμενο.

Με αυτά στο μυαλό τους πολλοί startuppers (αλλά και ωριμότεροι επιχειρηματίες) βλέπουν το εξωτερικό σαν πανάκεια. Εκεί είναι η γη της Χαναάν, για να θυμηθούμε και την Αγία Γραφή, όπου ρέει γάλα και μέλι. Εκεί δεν υπάρχουν προβλήματα ίδρυσης και λειτουργίας των εταιρειών, το Δημόσιο είναι οργανωμένο, οι τράπεζες δίνουν φθηνό χρήμα κοκ. Αυτό που ίσως όμως δεν γίνεται αντιληπτό είναι ότι και εκεί υπάρχουν κίνδυνοι. Ούτε εκεί είναι όλα τα προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου λυμένα (επειδή, απλούστατα, ποτέ δεν μπορεί όλα να λυθούν).

Ομολογουμένως, σε Έλληνες που πρώτη φορά επιχειρούν εκτός Ελλάδας στην αρχή όλα φαίνονται παραδεισένια. Οι διαδικασίες εύκολες και προσβάσιμες, οι απαιτήσεις ελάχιστες σε σχέση με τις αντίστοιχες στην Ελλάδα. Όμως αυτό είναι ότι στην ουσία μια εικονική πραγματικότητα. Τα πράγματα (ίδρυσης νέας εταιρείας, χρηματοδότησης, κλπ.) είναι εύκολα στην αρχή επειδή οι πλούσιες και πιο οργανωμένες οικονομίες από εμάς έχουν αποφασίσει να κάνουν τη ζωή εύκολη σε εισαγωγικό επίπεδο σε όλους. Χρειάζονται νέους επιχειρηματίες, και ντόπιους και ξένους, και διευκολύνουν σε αυτό. Επειδή πρόκειται κατά κανόνα για μικροποσά για τις οικονομίες αυτές, προτιμούν να ασχοληθούν μόνο επιτελικά με αυτά.

Αν όμως καταφέρει κανείς να ανέβει παραπάνω, στο επίπεδο που πραγματικά τις νοιάζει, τότε θα διαπιστώσει ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου λυμένα. Εκεί οι παραδοσιακές αγκυλώσεις που συνάντησε στην Ελλάδα και προσπάθησε να τις αποφύγει ορθώνονται ξαφνικά μπροστά του – συχνά μάλιστα με πολύ πιο απροκάλυπτο τρόπο. Και, επίσης, στο ίδιο πλαίσιο, όταν εκεί δημιουργείται κάποιο πρόβλημα, αυτό δεν είναι κάτι που μπορεί να λυθεί ίσως με μια (ομολογουμένως κουραστική και αποκαρδιωτική) επίσκεψη στην τοπική εφορία…

Στον παραπάνω μύθο ο Αίσωπος δεν μας λέει ότι η αλκυόνα έκανε λάθος. Ήξερε ότι οι κυνηγοί ήταν πρόβλημα για κείνη και τα μικρά της και εφάρμοσε μια έξυπνη, αλλά ριψοκίνδυνη, λύση για να τους αποφύγει. Μάλιστα μπορεί κανείς να υποθέσει ότι, αφού είχε μάθει να γεννάει σε βράχους στη θάλασσα, πιθανότατα τόσο η ίδια όσο και πολλές άλλες αλκυόνες τα είχαν καταφέρει. Το κόλπο τους έπιασε. Όμως, όταν ήρθε η ώρα του προβλήματος, όταν η θάλασσα φουρτούνιασε, το χτύπημα ήταν συντριπτικό – όλα τα παιδιά της χάθηκαν. Ίσως τελικά αν είχε φτιάξει τη φωλιά της αλλού, σε ένα απόμακρο σημείο μακριά από τους κυνηγούς αλλά όχι και πάνω από τη θάλασσα, να είχε καλύτερα αποτελέσματα. Μερικές φορές το πρόβλημα που γνωρίζει κανείς, και κάπως μπορεί να αντιμετωπίσει ή έστω να ποσοτικοποιήσει, είναι προτιμότερο από το άγνωστο.