Δημοσιεύθηκε στην εφημέριδα tomanifesto.gr, 16.10.2023
Πριν λίγες μέρες η Κομισιόν προειδοποίησε το X (πρώην Twitter) να σταματήσει να διαδίδει fake news για τη σύγκρουση μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ, μετά τις αποτρόπαιες εγκληματικές ενέργειες της πρώτης εναντίον του δεύτερου. Απ’ ό,τι φαίνεται η πλατφόρμα χρησιμοποιήθηκε οργανωμένα αμέσως μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις για να διασπείρει ψεύτικες ειδήσεις, μεταξύ των οποίων και φωτογραφίες από παλαιότερες συγκρούσεις ή και από παιχνίδια υπολογιστή(!). Την κατάσταση επιδείνωσε ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της πλατφόρμας, που φαίνεται να ενθάρρυνε τους χρήστες να ενημερώνονται για την σύγκρουση μέσω αυτής, παραπέμποντας μεταξύ άλλων και σε ένα, εντοπισμένο, fake account.
Όμως το ερώτημα είναι γνωστό εδώ και χρόνια: Από που πρέπει να ενημερώνεται κανείς; Από τα social media ή από τον, παραδοσιακό, Τύπο;
Έτσι διατυπωμένο, το ερώτημα ακούγεται ρητορικό: Προφανώς από τον Τύπο, αφού αυτή ακριβώς είναι η δουλειά του, η ενημέρωση του κοινού. Αναμφίβολα υπάρχουν παράπονα και αστοχίες, όμως αυτά δεν αλλάζουν τη γενική εικόνα, ότι δηλαδή δουλειά του Τύπου είναι να ενημερώνει και δουλειά των social media είναι να αυξάνουν τα likes.
H πραγματικότητα, δυστυχώς, είναι διαφορετική. Σύμφωνα με μετρήσεις 77% των Ελλήνων ενημερώνεται από τα social media, παραμερίζοντας τον Τύπο. (Ακόμα και αν σε αυτό περιλαμβάνονται αναδημοσιεύσεις ειδήσεων από τον Τύπο, και πάλι αυτές αποτελούν επιλογές κάθε προφίλ και όχι πλήρη ενημέρωση.)
Υπάρχει επομένως εδώ και καιρό (από τότε που σταμάτησε η παραδοσιακή καθημερινή αγορά από το περίπτερο μιας εφημερίδας) αντίθεση μεταξύ του τι συμβαίνει και του τι θα έπρεπε να συμβαίνει. Ποια θα ήταν η λύση; Για το πρόβλημα δεν μπορεί να κατηγορούνται μόνο οι αναγνώστες. Και ο Τύπος απέτυχε μέχρι σήμερα να εμφανίσει ελκυστικά νέα μοντέλα ενημέρωσης, όπως για παράδειγμα τελικά έκανε η βιομηχανία μουσικής ή κινηματογράφου. Η λύση, επομένως, αναμένεται. Μέχρι τότε θα είμαστε αναγκασμένοι να επισημαίνουμε κάθε φορά πως ό,τι δημοσιεύεται στα social media δεν αποτελεί αναγκαστικά είδηση. Ό,τι λάμπει (σε αυτή την περίπτωση, ό,τι εμφανώς επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τα συναισθήματά μας) δεν είναι χρυσός.