Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα tomanifesto.gr, 18.08.2022
Η Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη, που σύντομα το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα θέσει σε διαβούλευση, προσφέρει νομίζω μια καλή ευκαιρία να σκεφτούμε πως και γιατί (πρέπει να) απασχολεί η Τεχνητή Νοημοσύνη την Ελλάδα.
Το γιατί είναι εύκολο. Οι εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης σύντομα θα επηρεάσουν κάθε τομέα της ζωής μας, επομένως πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Στην ουσία, όλο το λογισμικό που σήμερα στηρίζει τη ζωή μας, από το κινητό μέχρι το αυτοκίνητό μας και από τις αποθήκες των super market μέχρι την ψηφιακή διακυβέρνηση, θα μετακινηθεί προς την υιοθέτηση τέτοιων τεχνολογιών. Η Τεχνητή Νοημοσύνη αναμένεται να κάνει τα πράγματα γύρω μας πιο «έξυπνα».
Τα παραπάνω δίνουν και το πως, τον τρόπο δηλαδή που η Τεχνητή Νοημοσύνη πρέπει να απασχολήσει την Ελλάδα. Υπάρχουν δύο διαστάσεις στο θέμα, μια οικονομική και μια ηθική. Η οικονομική αφορά το κέρδος στην παραγωγικότητα, τις νέες δεξιότητες και τα νέα επαγγέλματα. Η ηθική αφορά τη χρήση της από τους πολίτες.
Από οικονομική πλευρά καλό θα ήταν η Ελλάδα να μην μείνει απλός χρήστης. Αντιλαμβάνομαι φυσικά ότι όπου ανταγωνίζονται οι ΗΠΑ και η Κίνα, ποιος θα βγάλει τον πιο εξελιγμένο αλγόριθμο, μεμονωμένες χώρες σαν την Ελλάδα (ή και οποιαδήποτε άλλη της Ευρώπης) δεν χωρούν. Το μόνο μας «χαρτί» είναι η συλλογική προσπάθεια μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία μπορούμε να συμμετάσχουμε μέσω των «νησίδων αριστείας» μας, δηλαδή των μεγάλων ακαδημαϊκών ερευνητικών μας κέντρων.
Από ηθική πλευρά, ο πολίτης πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο. Τα τελευταία χρόνια έχουμε βρεθεί σε μια τεχνολογική κοσμογονία. Πράγματα που σήμερα θεωρούμε αυτονόητα, όπως το Facebook ή η Google ή το Amazon, πριν 15-20 χρόνια δεν υπήρχαν καν. Όσα έρχονται αναμένεται να ξεπεράσουν τη φαντασία μας. Συνεπώς ο πολίτης αφενός πρέπει να εκπαιδευτεί και αφετέρου να προστατευτεί.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ζητήσει από κάθε Κράτος-Μέλος να εκδώσει τη δική του Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Το πιο απλό για το Υπουργείο θα ήταν να υιοθετήσει το ευρωπαϊκό κείμενο, μεταφέροντας τη δομή και τις προτάσεις του στην ελληνική πραγματικότητα. Όμως, δεν αρκέστηκε σε αυτό. Αντιθέτως, «χτίζει» την ελληνική προσφορά στο θέμα, δηλαδή την «Δημοκρατική Τεχνητή Νοημοσύνη».
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, βάση του κειμένου του Υπουργείου θα είναι εργασία επιστημονικής ομάδας του «Δημόκριτου» σε συνεργασία με άλλα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια της χώρας. Αυτό από μόνο του είναι θετικό, αφού επιτέλους η Πολιτεία δείχνει να εκτιμά και να κάνει άμεση χρήση του επιστημονικού δυναμικού της Ελλάδας. Όμως, ο «Δημόκριτος» δεν στάθηκε μόνο εκεί, αλλά πρότεινε και την ιδέα της «Δημοκρατικής Τεχνητής Νοημοσύνης» σε επιστημονικά άρθρα του ήδη εδώ και δύο χρόνια. Η δημοκρατικότητα αφορά τόσο στην πρόσβαση και τον έλεγχο της Τεχνητής Νοημοσύνης όσο και στο σχεδιασμό και την υλοποίηση αντίστοιχων συστημάτων.