Ψηφιακή Τοξικότητα

Καθώς η ημερομηνία των εθνικών εκλογών έχει πλέον καθοριστεί, η χώρα έχει μπει σε μια άτυπη προεκλογική περίοδο. Ευχή όλων είναι να μην επικρατήσει το τοξικό κλίμα, και η πολιτική αντιπαράθεση να γίνει βάσει επιχειρημάτων και όχι κραυγών και σκανδαλολογίας. Η ελπίδα όμως αυτή (εξαιτίας και των αναγκαστικών «διπλών» εκλογών που επιβάλει το σύστημα της απλής αναλογικής) φαίνεται διαρκώς να εξασθενίζει.

Ποιος ο ρόλος του ψηφιακού περιβάλλοντος; Ο ψηφιακός κόσμος, νομίζω, επιδρά με δύο τρόπους. Πρώτα, αυτό-επιβαλλόμενος. Και, στη συνέχεια, μέσω των μοναδικών χαρακτηριστικών του, που τελικά βοηθούν, αντί να καταπολεμούν, την τοξικότητα.

Ο πρώτος τρόπος είναι σχεδόν αυτονόητος. Σήμερα δεν νοείται εκλογική αναμέτρηση εκτός ψηφιακών μέσων. Τα κοινωνικά δίκτυα, οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες, οι ιστοσελίδες, τα blogs, οι influencers, έχουν όλα γίνει ένα απαραίτητο μέρος του προεκλογικού παιχνιδιού για κάθε κόμμα και για κάθε υποψήφιο. Από τότε που, το 2008, ο Ομπάμα πρώτος ανακάλυψε τη σημασία τους για την επιρροή του εκλογικού σώματος, δεν υπάρχει πολιτικός και κόμμα, στις δυτικές τουλάχιστον δημοκρατίες, που να μην έχει αντιληφθεί την αξία τους.

Ο δεύτερος τρόπος είναι λιγότερο προφανής, επειδή αφορά χαρακτηριστικά του ψηφιακού περιβάλλοντος που ούτε αμέσως γίνονται αντιληπτά ούτε επιδρούν το ίδιο σε όλους: Το ψηφιακό περιβάλλον, παρότι εκ πρώτης όψεως αυξάνει την πληροφόρηση και τη συμμετοχικότητα, τελικά λειτουργεί υπέρ της τοξικότητας. Αυτό, επειδή τα κοινωνικά κυρίως δίκτυα κλείνουν καθέναν μας στην «φούσκα» που προτιμά. Μετά από μερικά λάικς και shares ο αλγόριθμος είναι σε θέση να καταλάβει τις πολιτικές μας πεποιθήσεις και τις προτιμήσεις μας. Δουλειά του, ώστε να μεγιστοποιήσει τη χρήση της πλατφόρμας, είναι να μας «σερβίρει» παρόμοιο περιεχόμενο. Έτσι, σταδιακά κλεινόμαστε «από τον κόσμο έξω», ακούγοντας και μιλώντας μόνο με ομοϊδεάτες μας. Οι «αποκεί» καταλήγουν αδιανόητοι στους «αποδώ». Το κοινωνικό χάσμα, αντί να μειώνεται με όλη αυτή την πληροφορία που βρίσκεται πλέον στη διάθεσή μας, συνεχώς, και τεχνηέντως, μεγαλώνει.