Εκδήλωση Εύπολις

Την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου η Εύπολις, ένα νέο think tank για την πολιτική, την κοινωνία και την τεχνολογία, οργάνωσε την πρώτη της εκδήλωση με αντικείμενο τα Ανοιχτά Δεδομένα (Open Data) και τίτλο «Η Πολιτική μιας Δίκαιης Οικονομίας Δεδομένων».

Τον Φεβρουάριο του 2020 η ΕΕ εξέδωσε την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Δεδομένα. Η Στρατηγική βασίζεται στην παραδοχή ότι τα δεδομένα βρίσκονται στο επίκεντρο του ψηφιακού μετασχηματισμού. Απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία μίας ενιαίας αγοράς δεδομένων, ικανής να τροφοδοτήσει τις τεχνολογίες και εφαρμογές που διατρέχουν οριζόντια την ανθρώπινη δραστηριότητα. Τα δεδομένα αναδεικνύονται επομένως σε κρίσιμη πρώτη ύλη για την οικονομική ανάπτυξη, την προσωπική, εταιρική, και εθνική επικυριαρχία (data sovereignty), για την κοινωνική συνοχή αλλά, τελικά, και την ίδια τη δημοκρατία. Κοινός παρονομαστής όλων των παραπάνω είναι αφενός ο ιδιαίτερα μεγάλος όγκος των δεδομένων και αφετέρου η αδυναμία χρήσης τους από όλους τους κοινωνικούς εταίρους. Όμως, βασική παραδοχή αποτελεί το γεγονός ότι τα δεδομένα θα πρέπει να είναι πλήρως διαθέσιμα προς όλους, υπό όρους ατομικής επικυριαρχίας. Μία δίκαιη οικονομία δεδομένων εμπεριέχει την ηθική δέσμευση, τη νομική ρύθμιση και την τεχνική υποδομή για ανοιχτές ροές δεδομένων από και προς όλες τις κατευθύνσεις, πάντα υπό την προϋπόθεση της συναίνεσης του υποκειμένου όποτε απαιτείται.

Η τοποθέτηση του προβληματισμού σε αυτό το επίπεδο και μάλιστα όταν ο στόχος είναι η ανάπτυξη μοιραία επιφέρει την πολιτικοποίηση της συζήτησης. Το ερώτημα που προκύπτει συνίσταται στην επιλογή του μοντέλου διαχείρισης και εξουσίας στην αναδυόμενη οικονομία δεδομένων και στα επιμέρους στοιχεία της όπως, για παράδειγμα, η ανταγωνιστικότητα. Θα είναι το κράτος, η αγορά ή ο τρίτος πόλος των Κοινών το νέο κέντρο εξουσίας; Αναμφίβολα επομένως πρόκειται για ζήτημα και πολιτικό. Ως βέλτιστη λύση προτείνεται η δημιουργία ενός περιβάλλοντος «ανοιχτότητας» των δεδομένων, με φίλτρα και δυνατότητα ελέγχου από τους εκάστοτε δικαιούχους υπό κανόνες που θα θέσει ο νομοθέτης κεντρικά, έτσι ώστε αφενός να επιβληθούν συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει με τη σειρά του την παραγωγή αντίστοιχης πολιτικής, οικονομικής και νομικής θεωρίας και η συνακόλουθη εφαρμογή στο πεδίο μέσα από ένα αναδυόμενο οικοσύστημα αξιών, θεσμών, πρακτικών, υπηρεσιών και εργαλείων.

Το κείμενο εργασίας της εκδήλωσης συντάχθηκε από τον συνεργάτη της Εύπολις Αλέξανδρο Νούσια, ερευνητή του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος. Κλήθηκαν να το σχολιάσουν και να παρουσιάσουν την άποψή τους σχετικά με τα Ανοιχτά Δεδομένα οι Αλέξανδρος Μελίδης, Γενικός Διευθυντής ΕΛΛΑΚ – Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών, και ο Μάνος Καρβούνης, Innovation Manager της εταιρείας AgroKnow. Τη συζήτηση συντόνισε η Στέλα Τσιτσούλα, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Red.Comm και αντιπρόεδρος του ελληνικού τμήματος του ευρωπαϊκού μη κερδοσκοπικού οργανισμού Women4Cyber. Την Εύπολις και τους σκοπούς της παρουσίασε το μέλος της Βαγγέλης Παπακωνσταντίνου, καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Βρυξελλών. Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Πάνος Σταθόπουλος, Διευθυντής του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής.”