Δημοσιεύθηκε στο dEasy, 08.09.2009
Το Vanity Fair Ιουλίου, με το απαράμιλλο πνεύμα του, δημοσίευσε κατάλογο New Money Versus No Money, ενόψει και της διεθνούς οικονομικής κρίσης: αριστερά παρατίθενται τα New Money (2007) και δεξιά τα No Money (2009). Υπό τον τίτλο ‘Get-Rich-Quick scheme’ στη μεν δεξιά στήλη αναφέρεται το, γνωστό σε όλους μας, ‘I.P.O.’ (εισαγωγή στο Χρηματιστήριο), ενώ στη δεξιά το ‘iPhone app’. Προφανώς τα έσοδα από την εισαγωγή εταιρείας στο Χρηματιστήριο καμία σχέση δεν έχουν με εκείνα μιας, ακόμα και επιτυχημένης, iPhone εφαρμογής. Το παράδειγμα όμως είναι χρήσιμο, κατά το ότι δείχνει την, καθολική σχεδόν, αποδοχή των τελευταίων ως τη δημιουργική/επιχειρηματική απασχόληση των ημερών σε όλον τον κόσμο.
Η διεθνής μόδα για την ανάπτυξη εφαρμογών στην πλατφόρμα της Apple έχει βέβαια χτυπήσει και την Ελλάδα. Συχνά στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο αναφέρονται παραδείγματα ελληνικής επιχειρηματικότητας που συνίστανται ακριβώς σε αυτό: στην ανάπτυξη πρωτότυπων και καινοτόμων εφαρμογών προς διάθεση στο Apple store σε χρήστες σε όλον τον κόσμο. Η χώρα έτσι μπορεί να έχασε το πρώτο τρένο παρόμοιων εφαρμογών σε πλατφόρμα τρίτου (βλ. facebook) αλλά πάντως δεν έχασε το δεύτερο (Apple Store), ενώ αναμένεται με ενδιαφέρον η συνέχεια (βλ. αντίστοιχες κινήσεις της Google, της Nokia, της Microsoft και άλλων).
Η δημοφιλία αυτών των εφαρμογών στους κύκλους των, νέων, επιχειρηματιών δεν είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Δεν απαιτούν πολυπληθείς ομάδες προγραμματιστών ούτε πανάκριβες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό. Εξίσου δεν απαιτούν το στήσιμο δικτύου πωλήσεων εντός και εκτός Ελλάδας, τη σύναψη συμβάσεων με πελάτες και προμηθευτές, την είσπραξη των απαιτήσεων κοκ. Όλα αυτά τα τελευταία «οργανωτικά» μέρη της επιχειρηματικότητας αναλαμβάνει να τα εκτελέσει η Apple, με το αζημίωτο φυσικά. Το μόνο που απαιτείται από τη μεριά των προγραμματιστών / επιχειρηματιών είναι μια καλή ιδέα και μια εξίσου καλή υλοποίηση: προφανώς αυτά δεν είναι καθόλου πράγματα αυτονόητα, αλλά ομολογουμένως η Apple αφαιρεί από την επιχειρηματικότητα όλα τα βάρη και απελευθερώνει τη δημιουργικότητα και μάλιστα με πελατεία παγκόσμια, έναντι αντιτίμου φυσικά.
Όλα αυτά είναι ωραία και καλά, και γι αυτό άλλωστε Έλληνες προγραμματιστές και εταιρείες διαπρέπουν στο χώρο. Το θέμα είναι, τι γίνεται αν ανακύψουν νομικά ζητήματα σχετικά;
Ενδελεχής νομική ανάλυση προφανώς δεν μπορεί να γίνει εδώ. Μόνο ένα-δύο σημεία πρέπει ν’ αναφερθούν, που είναι σκόπιμο να λαμβάνονται υπόψη από όσους από εμάς δραστηριοποιούνται ή σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά σε αντίστοιχες «πλατφόρμες».
Η Apple και το Apple Store δεν εδρεύουν στην Ελλάδα, ούτε καν στην ΕΕ. Πρόκειται για αμερικανική εταιρεία, η οποία, κατά τη γνώση τουλάχιστον του γράφοντος, υποχρεώνει τους προγραμματιστές / επιχειρηματίες που θέλουν ν’ ανεβάσουν software στο Apple Store να υπογράψουν σύμβαση που εφαρμόζει αμερικανικό δίκαιο. Όσο τα πράγματα πηγαίνουν καλά, κανένα πρόβλημα με αυτό. Αν όμως ανακύψει αντιδικία, με άλλον προγραμματιστή ή και με την ίδια την Apple, τα κόστη μάλλον κάνουν την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του Έλληνα προγραμματιστή / επιχειρηματία εξαιρετικά δύσκολη.
Στην ίδια πάλι περίπτωση, αυτή της αντιδικίας, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι η Apple, και οποιαδήποτε Apple, ούτε προβλήματα θέλει στο Store της από διαφωνίες μεταξύ προγραμματιστών ούτε όμως και έχει χρόνο να κάνει το διαιτητή ή το δικαστή για τις μεταξύ τους διαφορές. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι τα όποια προβλήματα πρέπει να αναμένεται ότι θα λύνονται με την (ίσως σολομώντεια) λύση του «κατεβάσματος» της επίμαχης εφαρμογής. Με άλλα λόγια, αν προγραμματιστής παραπονεθεί στην Apple για την εφαρμογή ανταγωνιστή του, ότι θίγει δηλαδή δικαιώματά του, η Apple δεν αναμένεται ότι θα εξετάσει ολόκληρους φακέλους και θα προκαλέσει νομικές γνωμοδοτήσεις για ν’ αποφασίσει: αφού ζητήσει τη γνώμη και του άλλου μέρους, αν την κρίνει και στο ελάχιστο μη ικανοποιητική, μάλλον θα προτιμήσει να «κατεβάσει» την εφαρμογή που δημιουργεί την αντιδικία, και θ’ αφήσει τα μέρη να τα βρουν μεταξύ τους, παρά να συνεχίσει να την παρέχει στο Store, ανοίγοντας έτσι το δρόμο και για δική της ευθύνη στο μέλλον έναντι όποιου μέρους δικαιωθεί.
Οι Έλληνες προγραμματιστές και Apple Store επιχειρηματίες επομένως πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τα πρώτα στάδια ενδεχόμενων αντιδικιών με αντικείμενο τις εφαρμογές τους. Αν τυχόν ερωτηθούν, οι απαντήσεις τους πρέπει να είναι σαφείς, συγκεκριμένες και καίριες – σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να δουν την εφαρμογή τους να «κατεβαίνει», ακόμα και αδίκως. Και, δεδομένου του αμερικανικού δικαίου που ήδη έχουν αποδεχτεί και με τον αντίδικό τους να βρίσκεται σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, η δικαίωσή τους ενώπιον δικαστηρίου μάλλον φαντάζει απίθανη – ή πάντως εξαιρετικά δύσκολη και ακριβή.