Δημοσιεύθηκε στο tomanifesto.gr, 5.12.2023
Μπορεί η Ελλάδα να γλίτωσε από την απλή αναλογική «μόνο» με, αχρείαστη, διπλή εκλογική αναμέτρηση, όμως όπως βλέπουμε δεν είναι όλες οι χώρες το ίδιο τυχερές. Στην Ισπανία σχηματίστηκε τελικά κυβέρνηση ηττημένων από τους σοσιαλδημοκράτες που εξελέγησαν δεύτεροι στις εθνικές εκλογές (του Ιουλίου!), μόνο όμως αφού παραχώρησαν στα ακραία καταλανικά κόμματα αμνηστία για τους ήδη καταδικασθέντες καταλανούς αυτονομιστές. Αυτό, παρότι η συντριπτική πλειοψηφία του ισπανικού λαού (σε ποσοστό άνω του 70%) είναι αντίθετη. Όμως, οι Σοσιαλδημοκράτες έδωσαν ό,τι τους ζητήθηκε (θυσιάζοντας, τελικά, το κράτος δικαίου) προκειμένου να κυβερνήσουν.
Σε περιπέτειες όμως απλής αναλογικής μπήκε πρόσφατα και η Ολλανδία. Η εκλογική νίκη των ακροδεξιών, που συγκέντρωσαν όμως μόλις 37 από τις 150 έδρες, πιθανότατα θα οδηγήσει σε νέες εκλογές, αφού κανένα άλλο κόμμα δεν φαίνεται να θέλει να συνεργαστεί μαζί τους.
Επίσης, ο σημερινός πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς οφείλεται και στην ακραία πρόσφατη πολιτική του Ισραήλ, η οποία είναι όμως πάλι αποτέλεσμα της απλής αναλογικής, αφού το πρώτο κόμμα αναγκάστηκε να συνεργαστεί με ακραίους εθνικιστές ώστε να καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Έχω ξανά υποστηρίξει ότι η απλή αναλογική είναι αντιδημοκρατική, επειδή εμποδίζει τη λογοδοσία. Εδώ όμως το πρόβλημα είναι άλλο. Εδώ οι δημοκρατίες αυτοκαταστρέφονται. Η απλή αναλογική βοηθά μόνο τους ακραίους. Επειδή με απλή αναλογική κυβερνητική πλειοψηφία δύσκολα σχηματίζεται, το πρώτο κόμμα οφείλει να συνεργαστεί. Με ποιον όμως; Προφανώς όχι με το δεύτερο ή το τρίτο, αφού είναι ανταγωνιστές του για την εξουσία. Αναγκαστικά, επομένως, με μικρό κόμμα – η πλειοψηφία όμως των οποίων είναι ακραία, επειδή, ρεαλιστικά, αν δεν ήταν τέτοια ποτέ δεν θα εκλέγονταν.
Έτσι όμως την πολιτική ατζέντα καταλήγουν να την επιβάλουν οι ακραίοι και όχι τα μεγάλα κόμματα δεξιά και αριστερά του κέντρου. Με αποτέλεσμα οι πολίτες να εξοργίζονται, οι κυβερνήσεις να υπονομεύονται (οι ακραίοι οφείλουν να παραμείνουν ακραίοι ακόμα και ως κυβερνητικοί εταίροι, αν θέλουν να επανεκλεγούν) και η δημοκρατία να αυτο-παγιδεύεται. Σε μια εποχή που η δυτική δημοκρατία βάλλεται τόσο εντός όσο και εκτός από ισλαμοφασίστες, ακροαριστερούς και ακροδεξιούς, το μόνο που δεν χρειάζεται είναι να τους προσφέρει η ίδια τα όπλα για τις επιθέσεις τους.