Δημοσιεύθηκε στο startupper.gr την 19 Ιανουαρίου 2016
Έτυχε πρόσφατα να ξεφυλλίσω την Καινή Διαθήκη και έπεσα πάνω στην παραβολή των ταλάντων.
Τη γνωρίζετε φαντάζομαι όλοι, αλλά πάντως σας την θυμίζω: ο καλός αφέντης (η ερμηνεία μου γράφει, ο καλός Θεός) ήταν να φύγει για καιρό και γι αυτό έδωσε στους δούλους του στον έναν πέντε τάλαντα, στον άλλον δύο και στον τρίτο ένα για να τα χρησιμοποιήσουν. Μετά από καιρό επέστρεψε και ζήτησε λογαριασμό: ο πρώτος δούλοςείχε καταφέρει να κάνει τα πέντε τάλαντα δέκα και ο δεύτερος τα δύο τέσσερα. Ο καλός αφέντης χάρηκε, τους συνεχάρη και τους τα χάρισε. Ο τρίτος δούλος όμως του είπε ότι επειδή τον φοβήθηκε καθώς ήταν σκληρός (η φράση του, «θερίζεις εκεί που δεν έσπειρες» είναι καταπληκτική) το έθαψε για να το διατηρήσει ακέραιο και έτσι του το επέστρεψε. Ο καλός αφέντης οργίστηκε με την τεμπελιά του, του το πήρε και το έδωσε σε εκείνον με τα πέντε συν πέντε.
Η παραβολή έχει κάτι για καθέναν εκεί έξω: Για τον αριστερό, τη θλιβερή επιβεβαίωση ότι όλοι δεν εφοδιαστήκαμε το ίδιο από τη φύση μας. Για τον δεξιό, ότι όσο και αν προσπάθησε εκείνος με τα δύο τάλαντα τελικά είδε την πλάτη εκείνου με τα πέντε. Για τον τεχνοκράτη, ότι το ένα τάλαντο που περίσσεψε σωστό είναι να δίνεται στον πλούσιο και όχι στον μεσαίο. Για τον κοινωνιολόγο, ότι το ενδεχόμενο αποτυχίας δεν αντιμετωπίζεται στην παραβολή, ήταν επομένως το ίδιο οδυνηρή στις μη εξελιγμένες κοινωνίες όπως και σήμερα. Και φυσικά για όλους τους υπόλοιπους, όπως άλλωστε σημειώνει και η ερμηνεία μου, ότι η εργατικότητα και η παραγωγικότητα αμείβονται και ότι η τεμπελιά, ακόμα και αν είναι συνετή και δεν περιλαμβάνει κατασπατάληση, είναι κακό πράγμα. (Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα έμφαση έχει δοθεί στα τάλαντα αποκλειστικά ως εσωτερικά χαρίσματα και όχι ως τάλαντα το ακούω αλλά δεν βλέπω να στηρίζεται πουθενά αλλού παρά στις παραστάσεις εκείνων που τα αντιλαμβάνονται έτσι – εγώ τα διαβάζω και έτσι και αλλιώς.)
Ακόμα και η θρησκεία επομένως μας προτρέπει να βγούμε εκεί έξω και να επιχειρήσουμε, ανεξαρτήτως των εφοδίων που καθένας από εμάς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο βρήκε και κουβαλά. Αυτό ακριβώς ισχύει κατά τη γνώμη μου και για τον startupper – επιχειρηματία: όταν κανείς έχει τάλαντα (γιατί ενδεχομένως κάποιοι να μην ήταν δούλοι αυτού του καλού αφέντη ή να μην πήραν τίποτα τέλοσπάντων) είναι υποχρεωμένος να επιχειρήσει. Δεν είναι απλά επιλογή του, είναι κοινωνική του υποχρέωση. Δεν ερωτάται καν αν θέλει – ο καλός αφέντης δεν ρώτησε τους δούλους του πριν μοιράσει, αλλά στηρίχτηκε μόνο στη δική του κρίση για τις δυνατότητες καθενός.
Για να δουλέψει σωστά το σύστημα πρέπει όσοι μπορούν να επιχειρούν, να προσπαθούν να προσφέρουν με κάθε τρόπο. Καλό ξεκίνημα επομένως – και ό,τι καλύτερο.