Δημοσιεύθηκε στο dEASY, 25.11.2019
Τις προάλλες «απέσυρα» ένα laptop και μηχανικά άνοιξα για να το τοποθετήσω το ντουλάπι με τα παλιά ηλεκτρονικά. Καθώς το πέταξα απρόσεκτα πάνω στα υπόλοιπα περιεχόμενα του ντουλαπιού (μεταχείριση ανήκουστη ακόμα και δευτερόλεπτα πριν, όταν ακόμα το θεωρούσα «σε λειτουργία»), το μάτι μου έπεσε σε έναν παλιό σκληρό δίσκο και κοντοστάθηκα για λίγο.
Στο συρτάρι μέτρησα πρόχειρα δύο-τρία παλιά smartphone, τρεις-τέσσερις παλιούς σκληρούς δίσκους, ένα τρεξιματικό smartwatch, δύο ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, ipad πρώτης γενιάς μικρό και μεγάλο, και δύο-τρια laptop. Καθένα από τα παραπάνω από πέντε ως δέκα ετών παλιό.
Γιατί τα κρατάω ακόμα και δεν τα ανακυκλώνω; Δεν είναι μόνο για συναισθηματικούς λόγους, ούτε επειδή είμαι από κείνους που ποτέ δεν πετούν πράγματα. Ίσα ίσα, στην περίπτωση αυτή προτιμώ να κάνω λάθος από την άλλη μεριά: Ανακυκλώνω δηλαδή αμέσως πράγματα που δεν χρησιμοποιώ (ακόμα και, ιεροσυλία(!), βιβλία) με το ρίσκο να έρθει η ώρα αργότερα να τα χρειαστώ και να μην τα έχω πια.
Δεν είναι επομένως αυτό. Ο δισταγμός μου αφορά κάτι άλλο, τα προσωπικά μου δεδομένα. Όλες οι παραπάνω συσκευές, όπως είπα, είναι παλιές. Το λειτουργικό τους σύστημα δεν είχε «κουμπί επαναφοράς», επιλογή δηλαδή να διαγράψει ο χρήστης τους όλα τα δεδομένα του ώστε να επανέλθουν στην αρχική, εργοστασιακή τους κατάσταση.
Αν αυτό συνδυαστεί με την ανθρώπινη συνήθεια να πετάμε επιπόλαια τις παλιές μας συσκευές κάθε που αγοράζουμε νέες («καινούργιο κοσκινάκι μου και που να σε κρεμάσω»), αντιλαμβάνεται κανείς αμέσως το πρόβλημα: Κοιτώντας μια-μια τις παραπάνω «αποσυρμένες» στο ντουλάπι μου συσκευές δεν είμαι σε θέση να πω με βεβαιότητα αν μέσα σε αυτές δεν έχω αφήσει φωτογραφίες μου, κείμενά μου, στοιχεία τρίτων, ή άλλα προσωπικά (ή έστω ιδιωτικά) δεδομένα μου.
Θα μου πείτε, και τι σε νοιάζει; Αν αφήσεις έναν σκληρό δίσκο στον κάδο ανακύκλωσης του Δήμου σιγά μην κάτσει η εταιρεία ανακύκλωσης που θα τον παραλάβει να ασχοληθεί με το περιεχόμενό του. Αμέσως για διάλυση θα πάει.
Αμ, δε. Εδώ ακριβώς έρχεται η σκέψη που παραλύει, η έλλειψη εμπιστοσύνης. Γνωρίζω πολύ καλά ότι αντικειμενικά κανείς δεν ενδιαφέρεται για τις φωτογραφίες μου και για τα στοιχεία των φίλων μου (εκτός ίσως από το Facebook…), αλλά η λογική μου δεν είναι αρκετή σε αυτή την περίπτωση για να νικήσει το συναίσθημα. Η έλλειψη εμπιστοσύνης («κι αν σου τύχει;») παραλύει κάθε λογική σκέψη, και έτσι προτιμώ να στοιβάξω ένα ακόμα laptop στο ντουλάπι μου παρά να το αποσύρω, όπως θα όφειλα.
Ομολογουμένως το θέμα το έχει ήδη λύσει η βιομηχανία λογισμικού σήμερα, και όλες οι συσκευές έρχονται πλέον με software ολικής διαγραφής και επαναφοράς. Είναι και αυτό ένα μέρος της συμμόρφωσής τους με τις υποχρεώσεις τους για αρχιτεκτονική συστημάτων που σέβεται το δικαίωμα προστασίας των προσωπικών δεδομένων (GDPR και privacy by design, στα ελληνικά). Επομένως, το ντουλάπι μου ελπίζω ότι σύντομα θα σταματήσει να γεμίζει. Για ό,τι όμως ήδη βρίσκεται εκεί και για ό,τι παλαιότερης τεχνολογίας χρησιμοποιώ μέχρι και σήμερα δεν μπορώ να πω τίποτα – το πιο πιθανό είναι, νομίζω, ότι θα γεράσω με αυτό το ντουλάπι απόσυρσης παλιών ηλεκτρονικών συσκευών…