Δημοσιεύθηκε στο startupper.gr, 6.04.2021
Και ένας μύθος που πρέπει επιτέλους να καταρρίψουμε
Αυτή την περίοδο «τρέχει» η πρόσκληση συμμετοχής στον 9ο κύκλο του egg – enter•grow•go. Με το EGG συνεργαζόμαστε, για την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας των εταιρειών που φιλοξενούνται σε αυτό, από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του. Απολογισμό σκοπεύω να κάνω με το καλό του χρόνου. Για την ώρα εδώ παραθέτω μόνο κάποιους λόγους, γιατί πιστεύω ότι ένας startupper θα έπρεπε να συμμετάσχει σε αυτό – συνδυάζοντας επίσης τη μέχρι τώρα εμπειρία μου από τον εξίσου φετινό διαγωνισμό εφευρέσεων του ΟΒΙ (τις σκέψεις μου για τον οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ):
- Οι δυνατότητες εκπαίδευσης είναι μοναδικές
Αν είναι κάτι που κάθε νέος startupper χρειάζεται (εκτός από χρήματα!) αυτό είναι εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα, και μάλιστα στην ελληνική πραγματικότητα. Κατά κανόνα οι startupper γνωρίζουν άριστα το αντικείμενό τους, όμως δεν είναι το ίδιο καλά εξοικειωμένοι με την ίδρυση και λειτουργία επιχείρησης. Δεν υπάρχουν «μαγικοί» τρόποι ούτε συντομεύσεις (shortcuts) για να αποκτήσει κανείς τις απαραίτητες αυτές γνώσεις: Είτε μέσω εκπαίδευσης σε μεταπτυχιακό επίπεδο (MBA) είτε με τη βοήθεια των μεντόρων και των υπόλοιπων συμβούλων του egg.
- Οι δυνατότητες networking είναι μοναδικές
Στην Ελλάδα έχουμε πλέον υπερ-δεκαετή ιστορία startuppers, επομένως ελληνικό startup οικοσύστημα υπάρχει και μάλιστα είναι αξιόλογο, αν κρίνει κανείς από τα success stories που μέχρι τώρα έχει πετύχει. Την ανθρωπογεωγραφία του, έστω σε αδρές γραμμές, οφείλει να την γνωρίζει κάθε startupper που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα. Στο egg παρέχεται έμμεσα αυτή η δυνατότητα, μέσω της διοργάνωσης σεμιναρίων, παρουσιάσεων και workshops/εργαστηρίων. Άλλωστε, κανείς δεν πρέπει να παραβλέπει το γεγονός ότι οι startuppers που συμμετέχουν ή συμμετείχαν στους κύκλους του egg είναι τα επόμενα, αξιόλογα, μέλη της ελληνικής startup κοινότητας.
- Η δεύτερη, ουδέτερη, γνώμη είναι αναντικατάστατη
Στα παραπάνω δύο σημεία μπορεί να αναφέρομαι ειδικά στο egg, όμως μπορεί κανείς αν θέλει να αντικαταστήσει ελεύθερα το egg με το όνομα οποιουδήποτε άλλου incubator οργανισμού στην Ελλάδα σήμερα. Επίσης, αφορούν τη λειτουργία του, τις παροχές δηλαδή σε μια εταιρεία που επιλέχθηκε να διαβεί το κατώφλι του. Οι τρείς όμως ακόλουθες σκέψεις αφορούν τους διαγωνισμούς καινοτομίας ή επιχειρηματικότητας γενικά, απαντούν δηλαδή στο ερώτημα γιατί κανείς θα έπρεπε να μπει στον κόπο να συμμετάσχει σε αυτούς.
Ο πιο βασικός, νομίζω, λόγος είναι η δεύτερη γνώμη. Η δημιουργία ενός startup είναι μια «εσωτερική» διαδικασία, στο μυαλό του startupper ή το πολύ μιας ολιγάριθμης ομάδας ιδρυτών. Δεν υπάρχει κάποιος τρίτος, ειδικός, να ακούσει την επιχειρηματική ιδέα και να πει την αντικειμενική γνώμη του. Οι κριτές σε έναν διαγωνισμό κάνουν αυτό ακριβώς, επιλέγουν τις πιο αξιόλογες ιδέες και απορρίπτουν τις υπόλοιπες. Αυτή η απόρριψη δεν είναι κάτι αναγκαστικά κακό (δες και το σημείο 5, παρακάτω).
- Οι διαγωνισμοί επιχειρηματικότητας ή καινοτομίας δεν μπορεί πλέον να αγνοηθούν
Το καλό, ή το κακό, με τους διαγωνισμούς επιχειρηματικότητας είναι ότι πλέον λειτουργούν για τους startuppers όπως τα talent shows για τους καλλιτέχνες. Από τη στιγμή που διοργανώνονται ετησίως τόσα χρόνια πια και είναι ιδιαίτερα προβεβλημένοι, κανείς δεν μπορεί να τους αγνοήσει. Σε επενδυτές και συνεργάτες αρέσει να συνεργάζονται με startups που διακρίθηκαν σε έναν από αυτούς. Το βιογραφικό των ιδρυτών ενισχύεται, όπως άλλωστε και ο εγωισμός τους, από την επιτυχία τους σε αυτούς, πράγμα όχι αναγκαστικά κακό στον κόσμο των επιχειρήσεων.
Σε καμία, φυσικά, περίπτωση δεν ισχυρίζομαι ότι η μη συμμετοχή σε τέτοιους διαγωνισμούς προδικάζει την αποτυχία ενός startup. Ίσα ίσα, πολλά από τα ελληνικά success stories προέρχονται από εταιρείες που ουδέποτε συμμετείχαν σε τέτοιους διαγωνισμούς – όπως άλλωστε και πολλοί καλλιτέχνες πετυχαίνουν χωρίς τη βοήθεια talent shows. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι, αφού υπάρχουν και κυριαρχούν στο ελληνικό οικοσύστημα των startups, η συμμετοχή σε διαγωνισμούς είναι μια σκέψη που δεν μπορεί να μην απασχολεί κάθε startupper.
- Η αξιολόγηση (και η αποτυχία!) είναι απαραίτητη
Η αξιολόγηση, και η αποτυχία, είναι έννοιες με τις οποίες οφείλει να εξοικειωθεί κάθε startupper και μάλιστα όσο νωρίτερα γίνεται. Η ζωή του θα είναι στρωμένη με αποτυχίες: Επενδυτές θα τον απορρίπτουν, κριτές σε διαγωνισμούς δεν θα τον προτιμούν, η ομάδα των ιδρυτών θα διαφωνήσει. Παρότι είναι ξεκάθαρο ότι τυχόν συνεχιζόμενη αποτυχία σημαίνει κάποια πράγματα για οποιονδήποτε σώφρονα startupper, η αντίσταση στα εμπόδια και η διαρκής διάθεση για αξιολόγηση είναι βασικά χαρακτηριστικά της, τελικής, επιτυχίας.
- Πρέπει επιτέλους να καταρρίψουμε τον μύθο ότι «στην Ελλάδα δεν με καταλαβαίνουν»
Αντιλαμβάνομαι ότι πολλοί startuppers προτιμούν να επιχειρήσουν εκτός Ελλάδας. Κάτι τέτοιο είναι κατανοητό, αφού, για παράδειγμα, το made in Greece στην τεχνολογία δεν έχει το ίδιο θετική υποδοχή από επενδυτές του εξωτερικού όσο στον τουρισμό. Αν επομένως πρόκειται για συνειδητή επιλογή έχει καλώς. Αν όμως πρόκειται για απόρριψη του ελληνικού startup οικοσυστήματος επειδή τάχα «δεν είναι καλό» τότε οφείλω να διαφωνήσω – και μάλιστα έντονα. Η Ελλάδα δεν έχει τίποτα να ζηλέψει ούτε σε success stories, ούτε σε κεφάλαια επένδυσης, ούτε στο νομικό πλαίσιο, ούτε στο στελεχιακό δυναμικό από οποιοδήποτε άλλο ευρωπαϊκό κράτος. Μπορεί να υστερεί σε μέγεθος αγοράς, όμως ακόμα κι έτσι μπορεί να χρησιμεύσει για πιλοτική εφαρμογή πριν τη διεθνή εξάπλωση ενός startup.
Το ίδιο και με τα μαθήματα επιχειρηματικότητας που αναφέρω παραπάνω, στο σημείο 1. Δεν είναι αδιάφορα σε έναν startupper επειδή σκοπεύει τελικά να επιχειρήσει εκτός Ελλάδας. Εξαιτίας και του Κοινοτικού δικαίου το νομικό πλαίσιο είναι βασικά το ίδιο σε όλη την Ευρώπη. Οι διαδικασίες ίδρυσης και λειτουργίας μιας επιχείρησης δεν διαφέρουν στα βασικά τους σημεία και στις δύο ακτές του Ατλαντικού. Το ίδιο και οι συμβάσεις με τους επενδυτές. Όποιος απορρίπτει την Ελλάδα για τους λάθος λόγους, το κάνει αναλαμβάνοντας το αντίστοιχο ρίσκο.
Τα παραπάνω προφανώς αποτελούν προσωπικές μου σκέψεις. Ούτε μου τις ζήτησαν ούτε τις συζήτησα πρώτα με το egg, παρότι μέσα από τα χρόνια με τους ανθρώπους του έχουμε γίνει φίλοι. Άλλωστε μέχρι τώρα δεν είπα τίποτα για την ποιότητά τους (το κάνω τώρα, είναι εξαιρετικοί!). Όπως προανέφερα, απολογισμό θα κάνουμε του χρόνου, επομένως κάποιες σκέψεις που έχω για βελτιώσεις θα γίνουν τότε.
Για την ώρα αυτό το κείμενο έχει σκοπό να παρακινήσει όσους περισσότερους startupper γίνεται να κάνουν αίτηση στον 9o κύκλο του EGG – ή, σωστότερα, σε οποιονδήποτε διαγωνισμό καινοτομίας ή επιχειρηματικότητας βρεθεί στον δρόμο τους. Ομοίως, να κάνουν αίτηση για την είσοδό τους σε οποιοδήποτε πρόγραμμα incubation παρέχεται στην Ελλάδα σήμερα. Κατά τη γνώμη μου, δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να αναβάλουν για αύριο αυτό που ήδη έπρεπε να έχουν κάνει χτες.