Δημοσιεύθηκε στο eΘέμις, 7 Αυγούστου 2017
Το internet αλλιώς για την καθημερινότητα του δικηγόρου
Με αφορμή την έναρξη λειτουργίας, πριν λίγες μέρες, της «Τηλεγνούς», με αντικείμενο αντίστοιχο με τον «Τειρεσία» για την κινητή τηλεφωνία, δηλαδή τον εντοπισμό των συνδρομητών που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, ίσως είναι ευκαιρία κάτι παρόμοιο να εκπονηθεί και από τους Δικηγορικούς Συλλόγους. Το πρόβλημα είναι γνωστό: πελάτες με οφειλές αλλάζουν τη νομική τους εκπροσώπηση συχνά, επιδιώκοντας ν’ αποφύγουν, τελικά, την πληρωμή αμοιβής. Παρότι ο Κώδικας Δικηγόρων πράγματι καλύπτει την περίπτωση αυτή, στην πράξη συνήθως η απαγόρευση δεν λειτουργεί προστατευτικά για τον δικηγόρο, αφού συχνά η ταχύτητα των απαιτούμενων ενεργειών, οι συνθήκες της ανάθεσης αλλά και η, καλώς νοούμενη, καλοπροαίρετη στάση των νομικών παραστατών για κάθε νέα συνεργασία κάνουν τις σχετικές διατάξεις ανενεργές.
Πιθανότατα το Διαδίκτυο να μπορούσε να προσφέρει λύση στην περίπτωση αυτή. Μια online, προσβάσιμη μόνο από μέλη, «λίστα κακοπληρωτών» που θα δημιουργούσε και θα συντηρούσε, για παράδειγμα, ο ΔΣΑ για όλη την Ελλάδα θα αποτελούσε ένα άμεσο, χρήσιμο, και διακριτικό εργαλείο αναδρομής κάθε φορά που νέος πελάτης χτυπά την πόρτα του γραφείου μας (συνήθως, για άμεσες ενέργειες). Αυτή η λίστα θα μπορούσε να αποτελέσει «ήπιο» μέτρο προστασίας των συναδέλφων, και όχι κατάλογο με νομικές συνέπειες, πειθαρχικές ή άλλες για όσους συναδέλφους αρνηθούν ή παραβλέψουν να την χρησιμοποιήσουν. Ο χαρακτήρας της, δηλαδή, θα ήταν ενδεικτικός και όχι αποδεικτικός. Κάθε εγγραφή οφειλέτη θα γινόταν με ευθύνη συναδέλφου, του οποίου τα στοιχεία θα εμφανίζονταν, και τον οποίο θα μπορούσε να καλέσει οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος συνάδελφος προς περαιτέρω συνεννόηση. Οι οφειλέτες θα ενημερώνονταν σχετικά. Οι κανόνες εγγραφής θα ήταν απλοί και κατανοητοί από όλους (για παράδειγμα, καθυστέρηση άνω των 90 ημερών εξόφλησης παραστατικού). Θεωρώ ότι με αυτόν τον τρόπο μια άμεση, καθημερινή ανάγκη εντός κλίματος οικονομικής κρίσης και κατάρρευσης θα εξυπηρετούνταν διαδικτυακά με τον καλύτερο, οικονομικότερο, και αμεσότερο τρόπο για όλους.
Εξίσου ευέλικτα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το Διαδίκτυο και στην περίπτωση της «Εύρεσης Μελών» του ΔΣΑ. Πριν λίγες μέρες η ιστοσελίδα ανανεώθηκε, και το Δελτίο Τύπου αναφέρει μεταξύ άλλων ότι έγινε «αναμόρφωση και εμπλουτισμό των microsites των δικηγόρων», όμως εγώ κάτι τέτοιο δεν κατάφερα να το διαπιστώσω. Κι όμως, αν ο ΔΣΑ αποφάσιζε να εμπλουτίσει τα πεδία καταχώρησης της καρτέλας (microsite) κάθε δικηγόρου, θα μπορούσαν επιτέλους οι δικηγόροι να διαφημίσουν καθένας τους τομείς που ειδικεύεται. Το πρόβλημα είναι γνωστό, οι δικηγόροι δεν έχουν εύκολο τρόπο να διαφημίσουν την ειδικότητά τους, παρά μόνο με ειδικές ανακοινώσεις στο Διαδίκτυο ή, ακόμα χειρότερα, δια ζώσης. Πολύ καλύτερο θα ήταν αν οι πελάτες είχαν τρόπο να γνωρίζουν εκ των προτέρων πόσοι και ποιοι δικηγόροι ειδικεύονται στο νομικό πρόβλημα που τους απασχολεί. Τη λύση θα μπορούσαν να δώσουν αντίστοιχα πεδία στις παραπάνω καρτέλες: κάθε δικηγόρος θα μπορούσε να καταχωρήσει, για παράδειγμα, μέχρι πέντε ειδικεύσεις. Ως κατάλογος των τομέων δικαίου, αν ο ΔΣΑ δεν επιθυμούσε να εκπονήσει δικό του, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί αυτός των νομικών εκδοτών, βάσει του οποίου καταχωρούν τις νέες εκδόσεις τους. Με αυτόν τον τρόπο, με σχετικά μικρή προσπάθεια και περιορισμένα μέσα, και οι ίδιοι οι δικηγόροι θα αποκτούσαν τρόπο έμμεσης διαφήμισης της ειδικότητας που ούτως ή άλλως έχουν αλλά και άγνοια εκ μέρους των υποψήφιων πελατών δεν θα δικαιολογούνταν πια.
Τέλος, και στο ίδιο πλαίσιο, μέσω Διαδικτύου θα μπορούσε να οργανωθεί καλύτερα και η μετ-εκπαίδευση των δικηγόρων, που για εμένα θα πρέπει να είναι υποχρεωτική. Εφόσον μια τέτοια πρόταση γινόταν αποδεκτή, και πράγματι καθένας από εμάς υποχρεωνόταν να παρακολουθήσει κάποια σεμινάρια κατ’ έτος, αυτά θα μπορούσαν να εμφανίζονται εξίσου στην καρτέλα του. Το ίδιο βέβαια μπορεί ήδη να συμβεί και με όσα σεμινάρια δεν είναι υποχρεωτικά, αλλά οργανώνονται από τον ΔΣΑ, τα οποία εξίσου θα μπορούσαν να εμφανίζονται online στην ίδια καρτέλα. Με αυτόν τον τρόπο το προφίλ του δικηγόρου θα ήταν πληρέστερο, η ειδικότητά του θα αποδεικνυόταν εν τοις πράγμασι, όπως άλλωστε και το ενδιαφέρον του για συνεχή εκπαίδευση και ενημέρωση.
Το Διαδίκτυο έχει τη δυναμική να βελτιώσει την καθημερινότητά μας. Προφανώς προτεραιότητα έχει η online ενημέρωσή μας και παρακολούθηση των υποθέσεων. Υπάρχουν όμως και άλλοι τομείς, που μικρές, καινοτόμες επεμβάσεις μπορεί να βελτιώσουν αισθητά τις συνθήκες άσκησης του επαγγέλματος, και μάλιστα εντός μιας σκληρά δοκιμαζόμενης αγοράς.