Δημοσιεύθηκε στο dEASY, 4.2.2019
Για το μεγάλο ετήσιο συνέδριο για τα προσωπικά δεδομένα που κάνει το Πανεπιστήμιό (μου) των Βρυξελλών σας είχα μιλήσει και πέρυσι. Πέρυσι, ενόψει ισχύος του GDPR τον Μάιο του 2018, πιο πολύ αναφέρθηκα στο τι (θα) σήμαινε αυτό για την καθημερινότητά μας. Δεν ξέρω αν τότε είχα καταφέρει να περάσω το μήνυμα σε όλους, φαντάζομαι όμως ότι σήμερα αυτό έχει γίνει κατανοητό, αφού ο GDPR μπήκε στο γενικό λεξιλόγιο.
Φέτος, με αφορμή το συνέδριο θέλω να σημειώσω τι κάνει, και τι δεν κάνει, η Ευρώπη σήμερα.
Λοιπόν όχι, η Ευρώπη δεν είναι ένας οργανισμός για να δίνει λεφτά κι επιδοτήσεις. Ούτε πολιτική παράγει, ούτε εξωτερική πολιτική κάνει, ούτε ιδιαίτερες στρατιωτικές ικανότητες έχει.
Η Ευρώπη φτιάχνει κανόνες. Εξαιτίας της ιστορίας της, της κουλτούρας των λαών της, αλλά και της οργάνωσής της (ναι, εκεί στις Βρυξέλλες) είναι σήμερα ο καλύτερος παγκόσμιος μηχανισμός για την παραγωγή κανόνων.
Τα προσωπικά δεδομένα αποτελούν ένα πολύ καλό παράδειγμα γι αυτό. Στο συνέδριο στην ουσία οι Ευρωπαίοι νομοθέτες και ακαδημαϊκοί παρουσίασαν τους νόμους (το πως και το γιατί, δηλαδή) στην παγκόσμια βιομηχανία και αγορά αλλά και σε συναδέλφους τους σε κυβερνήσεις και πανεπιστήμια. Προφανώς απλοποιώ εδώ, και η επικοινωνία ήταν αμφίδρομη αν ήταν να είχε οποιαδήποτε σημασία, όμως η γενική εικόνα ήταν περίπου αυτή.
Το γεγονός ότι ο GDPR πάει να γίνει το παγκόσμιο σύνταγμα για την ψηφιακή ζωήδείχνει ότι η Ευρώπη έχει δώσει τις σωστές λύσεις, αποδεκτές από όλους, σε Ασία, Αμερική και Αφρική, ανεξαρτήτως της δικής τους κουλτούρας και των δικών τους ειδικών συνθηκών.
Η Ευρώπη, επομένως, φτιάχνει τους κανόνες. Τόσο στα προσωπικά δεδομένα όσο και σε άλλους πολλούς (για να μην πω σε όλους τους) τομείς. Κάπου-κάπου είναι τυχερή και αυτό φαίνεται, όπως εδώ με τον GDPR, συχνά όμως αυτό δεν γίνεται αντιληπτό, όπως για παράδειγμα στις τηλεπικοινωνίες, στην κυβερνοασφάλεια, στον αθέμιτο ανταγωνισμό, ή στην διανοητική ιδιοκτησία.
Είναι άραγε καλό αυτό; Για πολλούς τα παραπάνω θα ήταν ένα ακόμα επιχείρημα για το ότι η Ευρώπη είναι ένα γραφειοκρατικό εγχείρημα μακριά από τις ανάγκες του πολίτη. Λάθος θα είχαν. Πέρα από το (φιλοσοφικό, ή productivity porn) ερώτημα αν τελικά διαλέγεις εσύ ή η ζωή σε τι είσαι καλός και τι πρέπει να συνεχίσεις να κάνεις, οι κανόνες έχουν σημασία. Όχι μόνο μας έφεραν ως εδώ, αλλά είναι η μόνη πραγματική δυνατότητα του ανθρώπου να σχεδιάσει για το μέλλον.
Καθώς όμως τα σκεφτόμουν όλα αυτά έπεσε το μάτι μου στο άρθρο του deasy για το foldable smartphone που λέει ότι θα παρουσιάσει η Huawei στην έκθεση της Βαρκελώνης σε έναν περίπου μήνα.
Στην Βαρκελώνη ο κόσμος όλος περιμένει να δει τι θα παρουσιάσουν η Samsung, η Huawei και άλλοι κατασκευαστές. Καμία από αυτές δεν είναι ευρωπαϊκή. Ούτε ευρωπαϊκή Google ή Facebook ή Microsoft έχουμε. Οι κινέζοι όμως έχουν. Το ίδιο (σε κάποιο βαθμό) και οι Ρώσοι.
Αυτό, λοιπόν, είναι που δεν κάνει η Ευρώπη. Κανένα από τα νέα προϊόντα και τις νέες υπηρεσίες δεν θα είναι Ευρωπαϊκό ούτε στην Βαρκελώνη ούτε και αλλού. Ευρωπαϊκή τεχνολογία βεβαίως υπάρχει, είναι όμως ενσωματωμένη στα προϊόντα άλλων. Και, ας μην γελιόμαστε, ούτε πρόκειται ποτέ αυτό να αλλάξει: το Spotify ή το Skype ή τόσοι άλλοι απλά έφυγαν από δω και πήγαν απέναντι.
Η Ευρώπη επομένως φτιάχνει τους κανόνες, η Αμερική και η Κίνα την τεχνολογία. Κάπως έτσι είναι ο κόσμος μας σήμερα. Και, το τι κάνεις προφανώς επηρεάζει, αν δεν καθορίζει κιόλας, και το ποιος είσαι. Αλλά γι αυτό το θέμα ας τα πούμε σε επόμενο σημείωμα.